14 kwietnia 2013 roku w Muzeum Armii Krajowej odbyło się uroczyste zaprzysiężenie zespołów harcerskich biorących udział w Akcji "Sztandar".

Jak powstał pomysł akcji "Sztandar"? Wpadli na niego druhowie z krakowskiego Hufca Wędrowników, pwd. Jakub Górniak i ćw. Wojciech Jastrząb, którzy już od kilku lat pełnili służbę w pocztach sztandarowych Krakowskiego Oddziału Szarych Szeregów oraz 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Podczas uroczystości w 2012 roku, upamiętniających wybuch I Wojny Światowej, druhowie ci, sami stojąc w poczcie, przyglądali się kombatantom w stojącym poczcie obok. Starsi ludzie, w wieku co najmniej 80 lat, którzy już dawno odsłużyli swoje, musieli stać nieruchomo w 30-sto stopniowym upale, podczas gdy znacznie młodsi uczestnicy uroczystości zajmowali miejsca siedzące. W dodatku jeden z nich musiał walczyć o utrzymanie kontroli nad ciężkim sztandarem, który w momentach salutu niemal doprowadzał go do utraty równowagi. Sztandarów organizacji kombatanckich na uroczystościach było bardzo niewiele, w dodatku wśród pocztów panował straszny chaos, każdy miał swoją wizję musztry i służby w poczcie sztandarowym, a zwłaszcza poczty szkolne, w efekcie całość przedstawiała się w niewesołych barwach.

To wtedy w ich głowie zrodził się pomysł akcji, która z jednej strony uwolniłaby zasłużonych dla kraju bohaterów od ciężkiego jak na ich wiek zadania, a z drugiej mogłaby stać się okazją do uświadomienia opinii publicznej, czym tak naprawdę jest sztandar i dlaczego służba w poczcie powinna być zaszczytem i wyróżnieniem, a nie przykrym obowiązkiem, jak odbierają ją niektórzy, zwłaszcza w pocztach szkół.

Zanim jednak mogliśmy zacząć swoje działania, należało zająć się kwestią podstawową, bardzo ważną dla takiego przedsięwzięcia - ujednoliceniem musztry w naszej organizacji. Po pół roku prac nad regulaminem, w których brali udział późniejsi organizatorzy Akcji Sztandar w dniu 23 lutego 2013 zatwierdzony został nowy regulamin musztry, spójny z Regulaminem Musztry Sił Zbrojnych RP. To był pierwszy krok.

Pierwsze przymiarki do wprowadzenia akcji w życie podjęliśmy w styczniu bieżącego roku. Ustaliliśmy podstawowe założenia: naszym głównym celem stało się wyszkolenie i wyposażenie harcerskich oddziałów szybkiego reagowania, które podczas najważniejszych uroczystości państwowych i wyjątkowych sytuacji, na przykład pogrzebów, będą przejmowały sztandary organizacji kombatanckich i zamiast nich stawały w poczcie. Kolejnym celem stały się szkolenia dla młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. Postanowiliśmy, że nauczymy poczty chętnych do udziału w akcji szkół, jak należy prawidłowo obchodzić się ze sztandarem.
Od słów przeszliśmy do czynów. Do realizacji planów dowodzący akcją, pwd. Jakub Górniak, powołał trzy piony kadry: pion promocji, odpowiedzialny za rozpowszechnianie informacji o akcji; pion szkolenia, mający zająć się przygotowaniem rekrutów do pełnienia służby w pocztach oraz pion administracji, zajmujący się wszystkimi kwestiami formalnymi i wymagającymi pracy za biurkiem.

Przed rozpoczęciem działań, należało plany odpowiednio nagłośnić. Naszą akcją udało się zainteresować Marszałka Województwa Małopolskiego, który objął ją patronatem. Zainteresowany współpracą okazał się także Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, który udzielił nam dofinansowania potrzebnego do prowadzenia działań. Nieoceniona okazała się także pomoc współpracującego z nami już od dłuższego czasu Muzeum Armii Krajowej w Krakowie - udostępnia nam ono przestrzeń potrzebną do prowadzenia szkoleń oraz pomieszczenia biurowe na potrzeby prowadzonych prac administracyjnych.
Na odzew nie trzeba było długo czekać. Od momentu rozpoczęcia akcji zgłosiło się do nas już ponad 10 organizacji kombatanckich działających na terenie Krakowa, które z radością przekażą część spoczywających na nich obowiązków związanych z wystawianiem pocztów, natomiast spośród krakowskich drużyn harcerskich mamy 27 osób chętnych do pełnienia służby w ramach akcji.

W chwili obecnej mamy już za sobą etap szkoleń pocztów, w ubiegłą niedzielę w Muzeum Armii Krajowej zaprzysiężonych zostało 9 zespołów a od wczoraj ruszyły już dyruży pogotowia sztandarowego. Najbliższym dużym wydarzeniem w nadchodzących dniach będą obchody święta 3. maja. Zostaliśmy poproszeni przez organizatora uroczystości w Krakowie o zaopiekowanie się wszystkimi pocztami sztandarowymi podczas mszy w Katedrze Wawelskiej oraz przemarszu przez miasto z czego bardzo się cieszymy ponieważ zadanie powierzenie nam tak ważnego zadania jest dla nas powodem do dumy.

W przyszłość patrzymy z optymizmem; jeżeli akcja będzie stale nabierać tempa, w przyszłym roku zasięg akcji może być poszerzony na całe województwo a nawet kraj. Czy uda się nam to już w przyszłym roku, pokaże czas.

tekst: pwd. Jakub Górniak HO, Kacper Kamuda HS, ćw. Michał Pelc
fot. Karol Kowalski