W dniach 10-12 czerwca 2013 r. w Maniowach (gmina Czorsztyn, powiat Nowotarski), odbyła się V Źródłoznawcza Konferencja "Źródła kultury materialnej w badaniach historycznych (od średniowiecza do współczesności).

Charakterystyka i interpretacja". Od Jest to cykliczne spotkanie naukowe, organizowane regularnie od 2009 r. przez Katedrę Historii XIX wieku Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Tegorocznym obradom przewodniczyli: Prorektor ds. Nauki UP Kraków, prof. dr hab. Kazimierz Karolczak a także prof. dr hab. Henryk Żaliński i dr hab. Łuksz Tomasz Sroka. Wygłoszono w sumie 17 referatów, których tematyka umiejscowiona była chronologicznie pomiędzy wiekiem XVII a XX. Wszystkie wystąpienia koncentrowały się wokół szeroko rozumianych źródeł kultury materialnej, a szczególnie ich zróżnicowanych funkcji w konstruowaniu narracji historycznej. Pomiędzy tematyką oraz formą metodologiczną przyjętą przez poszczególnych referentów występowało znaczące zróżnicowanie. Większość tematów omawiano z perspektywy ściśle akademickiego badania przeszłości, jednak znalazło się też miejsce dla zagadnienia źródeł kultury materialnej w przestrzeni muzealnej. Podkreślić tutaj należy, iż muzeum jest miejscem szczególnego sposobu prezentacji tychże źródeł historycznych. Nierzadko wykorzystuje się tutaj nowoczesne wynalazki techniczne, które pomagają w tym, aby pożądany przez twórców przekaz dotarł do odbiorcy.

Wśród uczestników konferencji dominowali pracownicy i doktoranci UP, jednak gościem specjalnym był muzealnik. Mowa o Jacku Salwińskim, Zastępcy Dyrektora ds. naukowych Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Poprowadził on zajęcia warsztatowe pt. "Obiekt muzealny jako źródło do badań historycznych. Wokół praktyki i celów muzeum miejskiego w Polsce". Warsztaty stanowią nieodłączny element konferencji źródłoznawczych w Maniowach, a cykl ten (prowadzony zawsze przez niezwiązanego z UP eksperta) nosi miano Colloquia Historica.

W ostatnim dniu obrad, referat wygłosił pracownik merytoryczny Muzeum AK. Koordynator edukacji muzealnej, Artur Jachna opracował wsparty multimedialnie temat: "Oryginalne artefakty w zrekonstruowanej przestrzeni. Wybrane źródła kultury materialnej na ekspozycjach Muzeum AK". Zasadniczym celem wystąpienia było ukazanie zebranym badaczom historii Muzeum Armii Krajowej im. Gen. Emila Fieldorfa "Nila" w Krakowie (w tym również budynku, w którym instytucja się mieści) a także charakterystyka i interpretacja źródłoznawcza wybranych eksponatów. Punktem wyjścia było określenie stanu prac badawczych i inwentaryzacyjnych nad wyżej wymienionymi zagadnieniami. A. Jachna krótko przedstawił historię Muzeum, więcej uwagi skupiając się na ekspozycji stałej "Polskie Państwo Podziemne i jego siły zbrojne". Na zakończenie zaprezentował wnioski oraz wymienił ogólne i szczegółowe tematy badawcze, jakie należy podjąć w przyszłości. Referat wywołał ożywioną dyskusję, do której szczególnie aktywnie włączyli się Prof. Kazimierz Karolczak oraz dr Hubert Chudzio, Dyrektor Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń UP.

tekst Artur Jachna
fot. Jakub Łukasiński, Katarzyna Ślęzak