22 lipca, dokładnie w 70. rocznicę rozpoczęcia walk "Burzy" we Lwowie, Muzeum Armii Krajowej otworzyło okolicznościową wystawę. Podczas wernisażu profesor Władysław Zalewski przekazał Muzeum AK pas wojskowy należący do Zygmunta Szendzielarza ps. "Łupaszko".

Spotkanie rozpoczęło się uroczyście, od wniesienia sztandaru 40. pułku piechoty Dzieci Lwowskich. Jako pierwszy głos zabrał dr hab. Janusz Mierzwa. Dyrektor Muzeum AK w Krakowie przypomniał powzięte we wrześniu ubiegłego roku zobowiązanie do organizacji wystawy przedstawiającej wysiłek zbrojny i konspiracyjny na Kresach. Jego realizacją są otwarta w styczniu wystawa "Burza zaczęła się na Wołyniu" oraz obecnie otwierana, poświęcona okręgowi lwowskiemu.

Kurator wystawy, dr Przemysław Wywiał, przypomniał pokrótce historię prezentowaną na wystawie, a pani plastyk Anna Siermontowska-Czaja, wyraziła nadzieję, że aranżacja przestrzeni wystawy oraz jej opracowanie graficzne spełni oczekiwania zwiedzających. Profesor Jerzy Kowalczuk, jako reprezentant Środowiska Obszaru Lwowskiego Żołnierzy Armii Krajowej im. Orląt Lwowskich w Krakowie, wygłosił krótki wykład poświęcony wybitnym dokonaniom środowiska naukowego Lwowa. Profesor wymienił obszerną galerię postaci polskiej nauki związanych z miastem. Następnie głos zabrał Pan Adam Baczyński, który przekazał kilkanaście pamiątek i zdjęcia na potrzeby wystawy "Burza we Lwowie". Kapitan postanowił wręczyć pamiątkowe dyplomy dla osób zaangażowanych w organizację wystawy oraz za wsparcie środowiska lwowskiego żołnierzy AK.

Specjalnie na wernisaż wystawy przyjechał komandor Roman Rakowski, uczestnik "Burzy" we Lwowie, który w imieniu Zarządu Koła Gdańsk-Wrzeszcz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej wręczył Muzeum AK w Krakowie medal 25-lecia Okręgu Pomorskiego. Przy tej okazji major Włodzimierz "Wowa" Brodecki, prezes Środowiska Żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, wręczył Krzyże Obrońców Wołynia 1939-1944 pani por. Janinie Świąder ps. "Jasia" oraz por. dr Janowi Lipińskiemu.

Na otwarcie wystawy przybył również Pan Władysław Zalewski, pochodzący z Lwowa konserwator zabytków, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, który przekazał do zbiorów Muzeum pas wojskowy majora Zygmunta Szendzielarza ps. "Łupaszko" - żołnierza z okręgu wileńskiego. Pas Łupaszki otrzymał od Stanisława Dunaja - żołnierza AK, który jeszcze po wojnie walczył u boku Szendzielarza. Pan Stanisław nie ujawnił się po likwidacji oddziału i przedostał z bronią w okolice Mszany Dolnej, gdzie ułożył sobie życie na nowo. W latach 70. profesor Zalewski przebywał na urlopie w Mszanie i mieszkał w domu Pana Stanisława. "Po kilkuletnim pobycie w okresie letnim zawarł z nami znajomość, która pozwoliła mu na opowiadanie o swojej przeszłości" - wspominał profesor. Wtedy okazało się, że wciąż ukrywa swoją broń i pas należący do dowódcy. Oprócz pasa profesor przekazał również obraz przedstawiający pomnik Adama Mickiewicza we Lwowie.

Państwo Irena i Jerzy Wesołowscy oraz Bronisław Orzechowski, w podziękowaniu za ukazanie wysiłku żołnierzy Kresów Południowo-Wschodnich w czasie akcji "Burza", podarowali również Muzeum AK pamiątkową plakietkę w hołdzie bohaterskim obrońcom Lwowa i Kresów Wschodnich w dowód wiecznej pamięci, która zawiera ziemię z Cmentarza Orląt Lwowskich (pierwotnie planowano podarować ją na otwarcie wystawy stałej). Po tym wzruszającym momencie nastąpiło oficjalne otwarcie wystawy, a uczestnicy udali się na ekspozycję.

"Burzę we Lwowie" można oglądać w siedzibie Muzeum Armii Krajowej przy ul. Wita Stwosza do 21 września od wtorku do niedzieli w godzinach otwarcia Muzeum.

fot. Karol Kowalski

**********

Zdjęcia Stanisława Dudka >>>

Zdjęcia Józefa Wieczorka >>>

**********