15 maja 2014 r. w Muzeum Armii Krajowej odbył się kolejny z serii wykładów otwartych. Tym razem mieliśmy okazję wysłuchać wykładu dyrektora Muzeum AK dr. hab. Janusza Mierzwy pt. "Przewrót majowy 1926". Mimo zupełnie niemajowej pogody chętnych do posłuchania o "rewolucji majowej" było kilkadziesiąt osób.

Wykład rozpoczął się tradycyjnie od wskazania na przyczyn zamachu - zarówno tych politycznych, jak i ustrojowych. Przedstawiając przebieg walk, Dyrektor zwrócił uwagę na postawy i reakcje na zamach poszczególnych jednostek, podając jako przykład próbę samobójczą jednego z najbliższych współpracowników marszałka Piłsudskiego - Kazimierza Sosnkowskiego. Zarysował również kwestię podziału wojska, podkreślając, jak trudny wybór stanął przed nim w związku z przysięgą złożoną prezydentowi i wiernością Komendantowi. Przedstawione zostało również sympatie społeczeństwa dla każdej z walczących stron z podziałem na poszczególne części Polski.

Po przedstawieniu konsekwencji zamachu oraz represji - a raczej ich braku - w stosunku do tych, którzy opowiedzieli się po stronie Prezydenta, rozpoczęła się interesująca dyskusja. Jako pierwszy głos zabrał kpt. Konstanty Kopf, żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych, który opowiedział o swoim spotkaniu z marszałkiem Piłsudskim. W toku dyskusji poruszonych zostało wiele kwestii związanych nie tylko z zamachem majowym, ale również tych - mimo upływu lat - wciąż budzących emocje, jak chociażby zaginięcie gen. Zagórskiego, wybory brzeskie, obóz w Berezie Kartuskiej czy wojenne losy najbliższych współpracowników Piłsudskiego.

tekst Izabela Cisek