18 maja W Muzeum AK odbyło się spotkanie ze świadkiem historii - członkiem osłony radiostacji "Wisła" Okręgowej Delegatury Rządu RP na Kraj, Marianem Jędo, który opowiadał o działalności konspiracyjnej i represjach ze strony komunistów.

Marian Jędo "Ikar" (rocznik 1924) był żołnierzem 7 kompanii II Batalionu "Żelbetu" o kryptonimie "Bolesław". Służył w osłonie radiostacji krakowskiej Okręgowej Delegatury Rządu na Kraj, kryptonim "Wisła". Jej szefem i zarazem dowódcą był brat Mariana - Stanisław "Konrad" piastujący także funkcję zastępcy dowódcy 7 kompanii. "Konrad" należał do bliskich współpracowników zastępcy szefa krakowskiej Delegatury Rządu na Kraj - prof. Tadeusza Seweryna "Sochy". Ów zlecił mu organizację pracy własnej radiostacji, w której Marian Jędo pełnił funkcję dowódcy II grupy osłony w Golkowicach.

Świadek przybliżył słuchaczom funkcjonowanie radiostacji "Wisła". Omówił charakterystykę pracy zespołu: pionu technicznego - radiotelegrafistów, jak i osłony radiostacji złożonej z żołnierzy 7 kompanii II Batalionu "Żelbetu". Działania te, oprócz ciągłej groźby dekonspiracji były tytaniczną pracą o powodzeniu, której decydowała sprawna organizacja i przychylne nastawienie okolicznej ludności. Radiostację przemieszczano na plecach akowców po miejscowościach sąsiadujących z Piaskami Wielkimi. System działania radiostacji opierał się na ciągłej zmianie miejsc nadawania tak, aby uniemożliwić jej odkrycie przez Niemców. Przez cały okres jej działania (od połowy 1943 r. do stycznia 1945 r.) Niemcom nie udało się jej zlikwidować.

Po prelekcji słuchacze zadawali pytania i dzielili się swoimi refleksjami dotyczącymi ich konspiracyjnej działalności. Głos zabrał między innymi kuzyn prelegenta - Wincenty Wydrych "Borsuk" - również żołnierz 7 kompanii zaangażowany w pracę na rzecz radiostacji "Wisła". O pracy przy radiostacji AK w Brzeżanach opowiedziała Irena Wesołowska, która podkreśliła szczególny charakter działań konspiracyjnych przy obsłudze radiostacji, wymagający naprawdę wyjątkowej ostrożności. Słuchaczy interesowały również represje ze strony władz komunistycznych, którym poddawany był nie tylko Marian Jędo, ale także inni żołnierze 7 kompanii.

tekst Piotr Makuła
fot. Artur Jachna