Dnia 27 września 2013 r., w 74. rocznicę powołania do życia Służby Zwycięstwu Polsce, wmurowany został na Bulwarze Czerwieńskim w Krakowie kamień węgielny pod pomnik Armii Krajowej. Wmurowaniu kamienia i aktu erekcyjnego towarzyszyło również złożenie w miejscu przyszłego pomnika ziem z miejsc, w których żołnierze AK przelewali swoją krew.

Symboliczny kamień, pobrany kilka dni wcześniej z warszawskiego Pomnika Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, poświęcony został przez kard. Stanisława Dziwisza, metropolitę krakowskiego, który powiedział m.in.: "Przez to dzieło, usytuowane u stóp Wawelu, chcemy utrwalić pamięć o żołnierzach AK i o ich bohaterstwie. Każde pokolenie naszego narodu ma prawo, a może nawet obowiązek przekazania potomnym tego, co z jego współczesnej historii najcenniejsze. Nie trzeba przeciwstawiać sobie dwóch idei budowania pomników: pomnika materialnego i tzw. żywego pomnika w formie konkretnych inicjatyw, np. charytatywnych, wychowawczych. Obie te idee mogą się uzupełniać".

W uroczystości wzięli udział m.in. Kombatanci Armii Krajowej, Karolina Kaczorowska, wdowa po ostatnim Prezydencie RP na Uchodźstwie, Bożena Żelazowska, zastępca Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, prof. Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa, Kazimierz Barczyk, przewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego i zarazem Rady Muzeum AK, gen. bryg. Andrzej Knap, dowódca 2. Korpusu Zmechanizowanego, dyrektor Muzeum AK dr Janusz Mierzwa, harcerze, młodzież szkolna. Zarząd Główny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej reprezentował wiceprezes dr Piotr Kurek. Uroczystość uświetniła obecność pocztów sztandarowych oraz kompanii honorowej garnizonu krakowskiego Wojska Polskiego.

"To ludzie, którzy przekazali następnym pokoleniom miłość do ojczyzny. Dzięki nim powstało w 2000 roku jedyne w Polsce i chyba na świecie Muzeum Armii Krajowej. Niedawno zostało otwarte w nowym budynku, który stanowi perełkę krakowską" - powiedział o krakowskich Kombatantach prof. Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa.

W miejscu gdzie stanie pomnik, złożono grudki ziem z wybranych miejsc bitew (akcji) stoczonych przez żołnierzy AK. Zostały one wcześniej w sposób uroczysty pobrane z następujących miejsc: Sucha Polana, Kałużówka, Skalbmierz (Okręg Kraków AK), Osowe Grzędy - Czerwone Bagna (Okręg Białystok AK), Wykus (Okręg Kielce-Radom AK), Lasowce, Osuchy, Posadowa-Rzeczyca (Okręg Lublin), Stefanów (Okręg Łódź), Sukurcze k. Lidy (Okręg Nowogródek AK), Brześć-Twierdza Brzeska (Okręg Polesie AK), Lipinki-Bory Tucholskie (Okręg Pomorze AK), Bollwerk, Ostrów Wielkopolski, Pleszew, Krotoszyn (Okręg Poznań AK), Wołczyńska Góra (Okręg Stanisławów AK), Rejon bunkra OP "Żużel", Lasy Złotopotockie, Sosnowiec-Pogoń, Dębowiec k. Cieszyna, Groniec k. Sławkowa (Okręg Śląsk AK), Brzeżany (Okręg Tarnopol AK), Gmach PAST-y (Okręg Warszawa AK), Kolonia Wileńska (Okręg Wilno AK), Huta Stara (Okręg Wołyń AK).

Pomnik będzie miał kształt wstęgi odzwierciedlającej granice II Rzeczpospolitej, która wyłania się spod ziemi i narasta do wysokości 4,2 m. Jego odsłonięcie jest planowane na 27 września 2014 r. Inicjatorem i fundatorem budowy pomnika jest Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej.

tekst Przemysław Wywiał
fot. Karol Kowalski