29 lipca br. zmarł kapitan Czesław Łotarewicz ps. Sokół, więzień łagru i Łubianki, ostatni żyjący świadek "procesu moskiewskiego" przywódców Państwa Podziemnego.

Czesław Łotarewicz urodził się w 1923 r. Przysięgę w Armii Krajowej złożył 3 maja 1942 r. Był żołnierzem placówki Trokiele w Okręgu Nowogródzkim AK. Po aresztowaniach żołnierzy konspiracji przez gestapo, został przerzucony do oddziału partyzanckiego. Był żołnierzem II batalionu por. Jana Borysewicza "Krysia", IV kompanii por. Aleksandra Dziakiewicza "Oleś", a następnie w VI kompanii por. Kazimierza Krzywickiego "Wiesław" 77 pułku piechoty AK Okręg Nowogródzki. Brał udział prawie we wszystkich akcjach i bitwach batalionu, był dwukrotnie ranny. Gdy jego oddział został otoczony przez NKWD pod Gudełkami 17 lipca 1944 r. "Sokół" nie poddał się, a z kilkunastoosobową grupą, przebił się w okolice Trokiel. Zameldował się tam u dowódcy tamtejszej placówki ppor. Władysława Mickiewicza ps. "Wnim" i 25 lipca 1944 r. został mianowany dowódcą oddziału lotnego. Przeprowadził wiele udanych akcjach m.in. pod wsią Wojtowicze i w Trokielach na terenie Obwodu AK Lida.

8 października 1944 r. został aresztowany przez NKWD i poddany okrutnemu śledztwu (m.in. "zimny karcer" oraz "konwejer"). W lutym 1945 r. usłyszał wyrok 10 lat łagrów; wkrótce na  25 lat skazano także jego ojca, a w głąb Rosji wywieziono również matkę i młodsze rodzeństwo. 1 kwietnia 1945 r. podjął próbę zbiorowej ucieczki z łagru w Krestach (kamieniołomy). Pojmany, otrzymał wyrok kolejnych 10 lat łagrów. W maju 1945 r. został przewieziony na Łubiankę, a następnie stał się uczestnikiem procesu szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Po trzynastu latach katorgi powrócił do Polski.

Był wieloletnim wiceprezesem Oddziału Nowa Huta Związku Inwalidów Wojennych, członkiem ŚZŻAK Nowa Huta, Związku Sybiraków w Krakowie. Był pomysłodawcą i członkiem Komitetu Opieki nad Muzeum im. Gen. L. Okulickiego w Szarbii oraz członkiem Komitetu Budowy pomnika gen. L. Okulickiego w Wierzbnie.

Kapitan Czesław Łotarewicz był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Medalem Wojska, Krzyżem Armii Krajowej, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Zesłańców Sybiru, Odznaką Honoris Gratia oraz Odznaką Akcji "Burza".

Przyjaciel Muzeum AK w Krakowie, obecny na uroczystościach, odczytach i spotkaniach kombatantów. Ostatni raz gościł w naszym Muzeum 6 czerwca 2014 r., gdy brał udział na uroczystym rozpoczęciu XXIX Zjazdu Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej.

Cześć Jego pamięci!
tekst Małgorzata Koszarek
fot. Karol Kowalski

**********

Pogrzeb Kapitana Czesława Łotarewicza odbył się na Cmentarzu Grębałowskim w Krakowie 5 sierpnia 2014 roku.

Odszedł na wieczną wartę - przemówienie kpt. Franciszka Baryły, Prezesa Koła ŚZŻ AK Kraków - Nowa Huta, plik pdf >>>

**********