Odsłonięto pomnik Żołnierzy ugrupowania Wedeta
admin 2008-10-22
19 października 1943 r. na terenie ówczesnej wsi Drabinianka koło Rzeszowa, trzej żołnierze Armii Krajowej z ugrupowania "Wedeta": Stefan Rudnicki ps. "Prut", Jerzy Ziomek ps. "Szczerba", Józef Sitarz ps. "Łupin" stoczyli bohaterską walkę z Niemcami ponosząc najwyższą ofiarę w obronie Ojczyzny, ofiarę życia.
W 65 rocznicę tego wydarzenia, z inicjatywy byłych żołnierzy Armii Krajowej ugrupowania "Wedeta", miejsce śmierci żołnierzy AK zostało upamiętnione pomnikiem, wybudowanym przy ul. Granicznej na osiedlu Rzeszów Drabinianka. W uroczystości tej wzięli udział m.in. przedstawiciele Zrzeszenia WiN i Światowego Związku Żołnierzy AK: Andrzej Jarzymowski, Jerzy Krusenstern, Czesław Naleziński, Jan Brud, Kazimierz Gołdas, Małgorzata Janiec, Zdzisław Stangel i Emil Wałęga.
Wedeta było ugrupowaniem dywersyjno - propagandowym rzeszowskiego Inspektoratu ZWZ-AK. Powstało jesienią 1941 r. Kierowni¬kiem "Wedety" został plut. pchor. Jan Bałda ps. i "Piotr", jego zastępcą był plut. pchor. Ludwik Naleziński ps. "Ryś". Obydwaj pochodzili z Chmielnika. W chwili wybuchu wojny w 1939 r. kończyli służbę wojskową na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy Piechoty 24 DP w Jarosławiu, będąc na praktyce w 17 pp. w Rzeszowie. Dowództwo "Wedety" mieściło się w Chmielniku. Kierownik wchodził w skład sztabu inspektoratu jako oficer propagandy. W roku 1942 "Wedeta" Uczyła już około 300 ludzi działających we wszystkich trzech obwodach Inspektoratu.
Do zadań "Wedety" należało:
- wydawanie gazetki konspiracyjnej inspektoratu "Na Posterunku".
- prowadzenie kolportażu własnej prasy, jak i materiałów propagandowych przekazywanych przez Komendę Główną AK.
- prowadzenie wywiadu wojskowego.
- organizowanie szkolenia bojówek propagandy ulicznej i "małego sabotażu", oraz prowadzenie takich akcji
- organizowanie działalności dywersyjno-propagandowej wśród żołnierzy Wehrmachtu (akcja "N") i wśród Niemców cywilnych.
- organizowanie i szkolenie oddziałów kobiecych
- zorganizowano i utrzymywano przez cały niemal czas okupacji specjalną konspiracyjną komórkę na teranie rzeszowskiego więzienia na Zamku, co pozwalało uzyskiwać informacje na temat losu przetrzymywanych tam więźniów.
Po pacyfikacji wsi Chmielnik 18 września 1943 r., nastąpiło przegrupowanie żołnierzy "Wedety". Działalność dywersyjna nie ustała.
W październiku 1943 r. dowództwo ugru¬powania przygotowało plan uprowadzenia Kreishauptmana Rzeszowa - dr Heinza Ehausa, mieszkającego na przedmieściu miasta. Akcję miała przeprowadzić grupa w składzie: kpr. pchor. Stefan Rudnicki ps. "Prut", kpr. Józef Sitarz ps. "Łupin", st. strz. Jerzy Ziomek ps. "Szczerba". Do wykonania akcji przystąpiono 19 października 1943 r. Niestety grupa została wytropiona przez siły niemieckie i otoczona na przedpolach miasta. Po krótkiej walce z niemiecką żandarmerią ranni żołnierze zdetonowali ostatni posiadany granat, ponosząc śmierć.