W sobotę 11 lipca 2009 roku o godz. 11.30 przy Pomniku Czynu Zbrojnego Polski Walczącej odbyła się uroczystość z okazji 65 rocznicy przeprowadzenia przez żołnierzy batalionu "Parasol" akcji specjalnej "Koppe".

11 lipca 1944 roku o godz.8.00 w Krakowie została przeprowadzona przez oddział Armii Krajowej akcja przeciwko Wilhelmowi Koppemu, wyższemu dowódcy SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie i pierwszemu zastępcy generalnego gubernatora Hansa Franka. Wilhelm Koppe skazany został na śmierć przez Polskę Podziemną, za represje i zbrodnie na Polakach i Żydach. Cała akcja, chociaż została starannie przygotowana, nie udała się. Koppe został ranny. Przeżył, bo po pierwszych strzałach położył się na podłodze swojego opancerzonego Mercedesa. Zginęło kilku Niemców, a po stronie "Parasola" ranny był tylko jeden żołnierz.

Apel poległych odczytał Tymoteusz Duchowski "Młotek". Organizatorami uroczystości było Środowisko Żołnierzy Batalionu "Parasol" - AK oraz Komisja Historyczna Komendy Hufca ZHP w Dąbrowie Górniczej. Wiązanki kwiatów pod Pomnikiem składali przedstawiciele kombatantów: członkowie Szarych Szeregów, Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", harcerze i mieszkańcy Krakowa.

Po uroczystym Apelu Poległych przy Pomniku Czynu Zbrojnego pozostali przy życiu uczestnicy akcji specjalnej "Koppe" udali się na ul. Pomorską 2. Tutaj w latach 1943 - 1945 mieściła się siedziba gestapo, miejsce kaźni tysięcy Polaków i osób innej narodowości. Do dzisiaj na ścianach cel zachowały się autentyczne inskrypcje z tych lat. Są to jedyne w swoim rodzaju wstrząsające dokumenty "krzyku uwiecznionego". Tutaj byli w okrutny sposób przesłuchiwani a następnie rozstrzelani na Montelupich 24 lipca 1944r uczestnicy akcji "Koppe"; Halina Grabowska "Zeta", Tadeusz Ulankiewicz "Warski" i Bogusław Niepokój "Storch".

Należy podkreślić ogromny wkład krakowskiego podziemia w przygotowanie tej operacji. Wstępne plany zamachu, rozpoznanie terenu i całe zaplecze organizacyjne jak punkty kontaktowe, przechowywania i przekazywania broni, miejsca garażowania przywiezionych z Warszawy samochodów, zapewnienie służby sanitarnej i kwater dla żołnierzy grupy bojowej wykonane zostało przez podziemie krakowskie. Współpraca ze 106 DP Inspektoratu "Maria" dotyczyła trasy odskoku po akcji specjalnej "Koppe".

O godz. 13.00 w Urzędzie Miasta Krakowa uhonorowano czterech uczestników specjalnej akcji "Koppe" odznaczeniami Honoris Gratia. Otrzymali je: Elżbieta Dziębowska "Dewajtis" (nieobecna), Tadeusz Karczewski "Wierzba", Maria Stypułkowska-Chojecka "Kama" oraz Wojciech Świątkowski "Korczak" - ostatni żyjący uczestnicy i świadkowie. Wspomnienia o akcji przedstawił pan Wojciech Świątkowski "Korczak". Podkreślił "wspaniałą współpracę środowisk kombatanckich z prastarej stolicy Krakowa i obecnej stolicy Warszawy". Swoje odznaczenie przyjął symbolicznie w imieniu wszystkich poległych koleżanek i kolegów.

tekst i zdjęcia Małgorzta Janiec