Sprawozdanie z udziału Małopolskiej Kawalerii w barwach 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich na Polu Bitwy pod Mokrą i z uroczystości 69 rocznicy wybuchu II Wojny Światowej.

Bitwa pod Mokrą w dniu 1 września 1939 roku weszła do historii jako jedyny przypadek w dziejach ludzkości, gdzie wojska pancerne zostały skutecznie zatrzymane przez formacje kawaleryjskie.

Do ostatniego dnia przed II Wojną Światową pomiędzy przygotowanymi do obrony Armiami Kraków i Łódź istniała 20 km, nieobsadzona luka w pobliżu Częstochowy, w rejonie wsi Mokra. Lukę tą w ostatnim dniu przed wybuchem wojny obsadziła Wołyńska Brygada Kawalerii przywieziona transportem kolejowym z Wołynia. Na głównym kierunku uderzenia IV Niemieckiej Dywizji Pancernej znalazł się 21 Pułk Ułanów Nadwiślańskich z przysłanym do pomocy IV Szwadronem 12 Pułku Ułanów Podolskich. Ułani 21PUN i 12PUP daniną swej krwi zatrzymali niemiecka dywizję pancerną przez cały jeden dzień 1 września 1939r. Dzielnie spisywali się żołnierze z innych jednostek WBK, w tym niebagatelną pracę wykonał Pociąg Pancerny 53 "Śmiały". Pod Mokrą Niemcy stracili około 100 czołgów to jest jedną piątą ich strat w ciągu całej kampanii wrześniowej 1939r w Polsce.

Czas powoli eliminuje ostatnich Bohaterów i świadków tamtych dni. Odchodzą na wieczną wartę. Zostało jeszcze tylko pięciu żyjących Ułanów 21 PUN. Pułkownik Władysław Erhardt mieszkający w Krakowie, Major Jan Wolski mieszkający w Łodzi, a obecnie przebywający u córki w Warszawie, Rotmistrz Wojciech Kaznowski z Węgrzc, Rotmistrz Franciszek Lempkowski mieszkający w Warszawie i porucznik Marian Wojciechowski mieszkający w USA. Ze wszystkimi żyjącymi ułanami Wołyńskiej Brygady Kawalerii utrzymuje stały kontakt Małopolski Klub Rekreacji i Turystyki Konnej imienia 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich - Organizacja Pożytku Publicznego w Krakowie. Od wielu lat Kombatanci 21PUN na koszt Klubu i pod opieką Klubu są przywożeni na wszystkie większe uroczystości, w których bierze udział MK21PUN i biorą udział w zajęciach z młodzieżą i w czasie defilad konnych jadąc w składzie Małopolskiej Kawalerii 21PUN na bryczkach.

69 rocznica to ostatni moment by dla tych Kombatantów zrobić przejazd konny po Polu Bitwy pod Mokrą i wspólnie na takiej terenowej Lekcji Historii z młodzieżą przekazać swoje wspomnienia i odczucia tamtych dni. Następna okrągła rocznica 70 rocznicy Bitwy pod Mokrą będzie bardziej służyła wystąpieniu polityków. Dlatego zaplanowano zaprosić Kombatantów i pomóc im przyjechać i zadbać o nich w czasie trzydniowej imprezy patriotycznej w roku 2008 pod Mokrą. Podjął się tego Małopolski Klub Rekreacji i Turystyki Konnej imienia 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich, Organizacja Pożytku Publicznego w Krakowie. Klub organizację "Lekcji Historii na Polu Bitwy pod Mokrą" powierzył uznanemu Organizatorowi wielu uroczystości patriotycznych Zbigniewowi Strzeżywojowi Burzyńskiemu.

Ministerstwo Obrony Narodowej i Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych uznały, że działania te są społecznie potrzebne i stały się współorganizatorami pomysłu. Organizator wciągnął do pomysłu Stowarzyszenia kultywujące tradycje 19 Pułku Ułanów Wołyńskich z Opola, 12 Pułku Ułanów Podolskich ze Szczecina, oraz Regionalne Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne z Miedżna.

A pomysł był taki, by do Mokrej w dniu 29 sierpnia 2008r w piątek ściągnąć jak największą liczbę koni kawaleryjskich, kawalerzystów i ostatnich żyjących Kombatantów Bitwy pod Mokrą. Organizator zorganizował wyżywienie, zakwaterowanie i transport Kombatantów, kawalerzystów i koni. Zbigniew Strzeżywój Burzyński wspólnie z Prezesem Henrykiem Owczarkiem i pozyskanym na miejscu zespołem pasjonatów objechali parę miesięcy wcześniej Pole Bitwy, ustalili przebieg trasy i punkty gdzie działo się coś ważnego. Regionalne Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne w Miedżnie oznakowało trasę przejazdu po Polu Bitwy i przygotowało Lektorów do prowadzenia Lekcji Historii na Polu Bitwy pod Mokrą. Wydrukowano piękne plakaty, zaproszenia, plakietki o symbolice patriotycznej, odznaki pamiątkowe i dyplomy uczestnictwa. Lektorami w czasie Lekcji Historii na Polu Bitwy pod Mokrą byli Andrzej Wilczkowski autor książki "Anatomia Boju", Henryk Dąbrowski, historyk amator, pasjonat pociągu pancernego i twórca muzeum kolejnictwa w Herbach i Marcin Paluch z Lublina , autor książki "Wołyńska Brygada Kawalerii w dniach 1-4 września 19939r." Przebieg Lekcji historii na Polu Bitwy fotografowali profesjonalni fotografowie Jacek Stankiewicz i Krzysztof Roman Burzyński z zamiarem wydania albumu fotograficznego z ostatnimi żyjącymi uczestnikami Bitwy pod Mokrą

Tak więc Małopolski Klub Rekreacji i Turystyki Konnej imienia 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich zorganizował całe zajęcia sobotnie wspólnie z Regionalnym Stowarzyszeniem Społeczno-Kulturalnym w Miedżnie i 19PUW z Opola i 12 PUP ze Szczecina, a w niedzielę Mszę z Apelem Pamięci pod cudownym obrazem Matki Boskiej na Jasnej Górze. Póżniej w niedzielę dołączył do uroczystości pod Pomnikiem w Mokrej organizowanej przez Urząd Gminy w Międżnie.

Małopolski Klub Rekreacji i Turystyki Konnej im. 21PUN z Krakowa przygotował 52 konie dla siebie i ułanów z 12 PUP ze Szczecina. Ułani 19PUW z Opola przywędrowali rajdem z Opola na Koniach. Nie wszystkie konie z Małopolski udało się przerzucić do Mokrej w związku z powstałymi na trasie trudnościami z wypożyczonym transportem. Było to jednak olbrzymie, udane przedsięwzięcie logistyczne bezpiecznego przerzucenia transportem kołowym kilkudziesięciu koni, sprzętu, bryczek dla kombatantów, kilkudziesięciu ludzi, siodeł, lancy itd., itd. Konie jadące ze stajni szwadronów MK21PUN, z różnych miejscowości były wcześniej podkuwane, kąpane, strzyżone i badane przez pułkowego lekarza weterynarii i pozyskiwano dla nich dokumenty przejazdowe u powiatowego lekarza weterynarii. Było sprawdzanie przez pułkowego lekarza medycyny sportowej stanu zdrowia jadących uczestników. Po Kombatantów posłano samochody osobowe z opieką przygotowaną medycznie. Konie oczywiście na miejscu musiały mieć przygotowane zadaszenie, przedzielone stanowiska, oraz paszę, owies, siano, oraz słomę pod nogi i podciągniętą wodę do picia. Zabezpieczono noclegi dla Kombatantów i noclegi dla uczestników, oraz wyżywienie na cały czas trzydniowych uroczystości dla wszystkich uczestników. Do zajęć Lekcji Historii na Polu Bitwy pod Mokrą wciągnięto całe lokalne społeczeństwo, harcerzy z Częstochowy i młodzież.

Pierwszy raz pojawiło się tyle koni razem (51) i pierwszy raz wszystko zostało organizacyjnie z dokładnym programem uchwycone pod komendą Zbigniewa Strzeżywoja Burzyńskiego. W sobotę dnia 30 sierpnia 2008r. była pobudka o godzinie 6,oo, oporządzenie koni, śniadanie i o godzinie 9,oo kolumna jeźdźców i zaprzęgów dotarła na trawnik pod Kościołem w Mokrej, gdzie Ksiądz poprowadził krótką modlitwę i pobłogosławił Konie i Ludzi oraz pokropił wszystkich wodą święconą przed wyruszeniem na Pole Bitwy. Razem z ułanami na koniach w bryczkach jechali ostatni czterej Kombatanci z pod Mokrej z pięciu żyjących jeszcze na świecie. Dużym wysiłkiem organizacyjnym i opiekuńczym organizatora Kombatanci Ci zostali pod opieką medyczną przywiezieni z całej Polski. Przyjechały też Rodziny Bohaterów z pod Mokrej, którzy już odeszli na wieczną wartę. Organizator zapewnił wszystkim zakwaterowanie, dowiezienie, dowożenie, wyżywienie i uczestniczenie ze wszystkimi w objeżdzie Pola Bitwy. Kombatanci jadący w bryczkach na Polu Bitwy pod Mokrą byli żywym przekazem historii. Do udziału w żywej lekcji historii na polu bitwy zaproszono kolarzy, harcerzy i pieszych, oraz całe społeczności lokalne. Tak więc szlakiem walki wędrował poczet sztandarowy 12 PUP pieszo, póżniej jechali na bryczkach kombatanci, następnie na koniach ułani 21PUN, 19PUW i 12PUP, oraz miejscowa ludność bryczkami i furami. Z zaproszenia na fury skorzystała młodzież i harcerze z Częstochowy. Przemarsz kończyła kolumna rowerzystów. Razem ponad 51 koni i ponad 300 osób. Całodniowy przemarsz był przerywany postojami w punktach potyczek i obrony Wołyńskiej Brygady Kawalerii. O każdym z tych miejsc opowiadali lektorzy. W połowie dnia w ośrodku wypoczynkowym organizator zaprosił wszystkich na obiad i odpoczynek. Po odpoczynku pomaszerowano dalej do Miedżna, gdzie na cmentarzu odbył się Apel Pamięci. Z pod Urzędu Gminy do cmentarza prowadziła kolumnę orkiestra strażacka. Wieczorem w Mokrej było ognisko. W niedzielę dnia 31 sierpnia 2008r rano o 8,oo organizator podstawił autokary i wszyscy chętni pojechali na Jasną Górę. Tam od godziny 9,3o pod cudownym obrazem Matki Boskiej Kapelan jasnogórski Ojciec Eustachy Rakoczy odprawił uroczystą Mszę dla uczczenia Pamięci Żołnierzy Wołyńskiej Brygady Kawalerii. W czasie Mszy odbył się też Apel Pamięci. Msza była transmitowana przez Telewizję Trwam na cały Świat.

Po powrocie do Mokrej przygotowano konie , mundury i ekwipunek. Dojechała Policja Konna z Częstochowy. Na mszę organizowaną dla mieszkańców o godzinie 15,oo udały się poczty sztandarowej pieszo 12PUP i 21PUN i Kombatanci , a formacje kawaleryjskie pojawiły się pod kościołem pod koniec mszy. Po wyjściu z Kościoła uformował się pochód w kolejności orkiestra strażacka, Kompania Honorowa Wojska Polskiego, poczty 12PUP, 21PUN, poczty kombatanckie, inne poczty, prominenci i goście honorowi, ludność miejscowa i następnie Policja Konna, konno 19PUW, Kombatanci na bryczkach i konno 21PUN. Kombatantów dowieziono pod Pomnik. Przemarsz w niedzielę od Kościoła w Mokrej do Pomnika i uroczystości pod Pomnikiem organizował Urząd Gminy w Miedżnie.

Małopolska Kawaleria 21PUN z Policją Konną po zakończeniu uroczystości pod Pomnikiem pokazała kilka elementów musztry konnej w stępie i w kłusie i odeszła pakować się do wyjazdu do Małopolski. Olbrzymi wysiłek logistyczny transportu dużej ilości koni i następnie perspektywa rannego maszerowania do szkół, biur i zakładów pracy zakończyły trzydniowy udział Małopolskiego Klubu Rekreacji i Turystyki Konnej imienia 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich z Krakowa. Najpierw jednak odwieziono troskliwie Kombatantów do miejscowości ich zamieszkania w Polsce. Byliśmy pod Mokrą dla Kombatantów i Pamięci tych co pod Mokra polegli.

Mokra to Polskie Termopile. Bez kultywowania tradycji i bez korzeni tożsamości trudno żyć i trudno utrzymać świadomość narodową . Jesteśmy zmęczeni fizycznie i zadowoleni, że mogliśmy uczestniczyć razem z Kombatantami w Lekcji Historii na Polu Bitwy pod Mokrą. Kombatanci płakali ze wzruszenia i serdecznie dziękowali. To samo czyniły obecne Rodziny Kombatantów obecnych i tych co już odeszli.

Marek Eustachiusz Kiersztyn
Prezes MK21PUN

Zbigniew Strzeżywój Burzyński
Organizator Odpowiedzialny
 
Galeria zdjęć na stronie: www.21pun.org