Badanie stanu środowiska - w skali kraju - realizowane jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Jest on systemem pozyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji o środowisku, pozwalających na ocenę prawidłowości realizowanej polityki ekologicznej (monitoring polityki środowiskowej). Zadaniem monitoringu środowiska jest także dostarczanie informacji, w oparciu o które można ocenić, czy stan środowiska ulega polepszeniu czy pogorszeniu (monitoring jakości środowiska).

PMŚ działa z mocy ustawy i koordynowany jest przez organy Inspekcji Ochrony Środowiska. Sieci krajowe i regionalne koordynowane są przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, zaś sieci lokalne przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska w uzgodnieniu z Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska. Skoordynowanie tych działań pozwala na szerokie i wszechstronne wykorzystanie wyników badań.

Wojewódzkiemu Inspektoratowi Ochrony Środowiska w Krakowie Fundusz każdego roku finansuje zadania wynikające z Monitoringu. Przez lata 1999-2004 było to łącznie 13 482 858,89 zł.

Nadzwyczajne zagrożenia środowiska

Nadzwyczajne zagrożenia środowiska są częstym, ale trudnym do przewidzenia zjawiskiem. Na terenie województwa funkcjonuje wiele jednostek, będących potencjalnymi sprawcami takich awarii. Przedsiębiorstwa, instytuty naukowe i badawcze, które dysponują materiałami i substancjami niosącymi zagrożenia, są objęte częstymi kontrolami inspekcji ochrony środowiska, co w znacznym stopniu minimalizuje niebezpieczeństwo.

Nigdy go jednak nie wyeliminuje, a to oznacza, że służby odpowiedzialne za radzenie sobie z zagrożeniami powinny być dobrze i nowocześnie wyposażone oraz właściwie przeszkolone.

Dla finansowania zakupów urządzeń i sprzętu służących zapobieganiu i likwidacji poważnych awarii i ich skutków przeznacza się w Małopolsce bardzo dużo pieniędzy. Beneficjentami są zarówno komendy Państwowej Straży Pożarnej, jak i ochotniczych straży pożarnych.

W 2002 r., w ramach realizacji programu zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa małopolskiego na lata 2001-2015, Fundusz dofinansował doposażenie w sprzęt do ograniczania i likwidacji nadzwyczajnych zagrożeń środowiska na sumę: 6 230 000 zł. Środki te przeznaczono na zakup 21 specjalistycznych samochodów dla jednostek Państwowej Straży Pożarnej oraz 43 lekkich samochodów ratownictwa chemiczno-ekologicznego dla jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej. Pomogły one również w zakupie neutralizatorów, dyspergentów do zbierania, sorpcji i utylizacji substancji niebezpiecznych oraz sprzętu umożliwiającego działania ratownicze na i pod powierzchnią akwenów i cieków wodnych.

W 2003 r. z przeznaczonych na ten cel 4 049 150 zł zakupiono 28 lekkich samochodów ratownictwa chemiczno-ekologicznego o napędzie terenowym (4 szt.) i szosowym (24 szt.) dla KP PSP w Myślenicach, Nowym Targu, Nowym Sączu, Bochni i w Proszowicach oraz dla 21 jednostek OSP. Sfinansowano też zakupy:
• pojazdów ratowniczo-gaśniczych z funkcją do ograniczania stref skażeń - średniego dla KP PSP w Olkuszu oraz ciężkiego dla KM PSP w Limanowej i w Gorlicach.
• samochodu terenowego ratownictwa wodnego dla KM PSP w Krakowie,
• lekkiego samochodu terenowego rozpoznania chemiczno - ekologicznego dla Grupy Poszukiwawczo Ratowniczej KM PSP w Nowym Sączu,
• terenowego podwozia samochodu ratownictwa wysokościowego z funkcją ratownictwa ekologicznego dla KM PSP w Krakowie.

W ubiegłym roku Fundusz przeznaczył z kolei 1 999 000 zł. Sfinansowano zakupy pojazdów i sprzętu specjalistycznego do ratownictwa chemicznego, techniczno-ekologicznego, wodnego i drogowego.