Kontynuowanie w Polsce reform ekonomicznych w coraz większym stopniu zależy od zaopatrzenia rynku w podstawową infrastrukturę. Wiele z inwestycyjnych (kapitałowych) inicjatyw na tym polu należy od lokalnych wladz, które z kolei nie posiadają wystarczających środków by je zrealizować.

Wydaje się, iż owe środki finansowe można by uzyskać poprzez częściowe umożliwienie gminom udziału w państwowych i prywatnych spółkach oraz poprzez zwiększenie autonomii lokalnego budżetu. Jednym ze sposobów zwiększającym lokalną niezależność finansową jest wzmocnienie roli lokalnego systemu taksacji nieruchomości, tak by przynosił większy dochód, lepiej rozkładał obciążenie podatkowe i stymulował prawidłowy rozwój przestrzenny. Omawiany system taksacyjny może spełniać te wszystkie funkcje, tak jak się to dzieje w przypadku większości rozwiniętych gospodarek wolnorynkowych.

Obecnie w Polsce podstawa podatku od nieruchomości jeszcze ciągle zależy od powierzchni nieruchomości, a nie jej wartości. Na początku roku 1990 po gruntownych badaniach systemu minister finansów rozważał zmianę podstawy taksacji nieruchomości (zmianę podstawy wymiaru podatku od wartości), ale ostatecznie z powodu zbyt młodego i ograniczonego rynku uniemożliwiającego jakiekolwiek powszechne oszacowanie i nałożenie podatków, projekt ten zarzucono. Niemniej, stopniowy rozwój działalności rynkowej oraz stałe wzbogacanie katastralnych danych powinno prowadzić do stanu, w którym z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia powszechne otaksowanie nieruchomości będzie możliwe do przeprowadzenia.

Badania w tym zakresie prowadzi KIN wspólnie z USAID, ICMA i IAAO; sprawozdanie z tej działalności będzie udostępnione uczestnikom seminarium. Prace badawcze skupiają się przede wszystkim na wprowadzeniu omawianego systemu taksacji nieruchomości (ad valorem) w istniejącą w Polsce strukturę instytucjonalną.

Specyficzny dla tej dziedziny system monitoringu działalności rynkowej dostarcza odpowiednich danych pomocnych w analizie technicznych uwarunkowań powszechnego, funkcjonującego modelu taksacji. Otrzymane wyniki wskazują, jakie typy własności mogą być włączone do systemu taksacji nieruchomości ze względu na jej wartość, a jakie wymagają innych ustaleń.

Rezultaty tych pionierskich w Polsce prac przyczyniły się do zorganizowania krajowego seminarium. Seminarium zajmie się przede wszystkim wdrażaniem systemu taksacji nieruchomości do podatku od wartości, mniej natomiast samymi przyczynami jego istnienia. Są to dopiero wstępne ustalenia, podczas gdy minister finansów włącza spadkowy system podatkowy do systemu taksacji ad valorem. Seminarium dokona również rozpoznania możliwych strategii, przedyskutuje ich wykonalność oraz warunki wstępne. W opublikowanych materiałach zostaną przygotowane dla rządu i władz lokalnych odpowiednie zalecenia.

Seminarium na w/w temat odbyło się 29 i 30 maja w Krakowie. Zorganizowane zostało przez Instynkt wraz z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Zarządzania Miastami (ICMA). Sponsorem seminarium była Agencja Rządu Stanów Zjednoczonych d/s Międzynarodowego Rozwoju (USAID).