Klamra. W przedsionku śmierci

admin 2014-04-24

24 kwietnia 2014 roku w siedzibie Muzeum AK w Krakowie odbyła się prezentacja fabularyzowanego filmu dokumentalnego pt. "Klamra. W przedsionku śmierci", w reżyserii Piotra Melecha oraz Jędrzeja Lipskiego, który pojawił się na spotkaniu Dyskusyjnego Klubu Filmowego.

Swoją obecnością zaszczycili nas także podkomendni Adama Lazarowicza ps. "Klamra", ppłk Kazimierz Kemmer ps. "Halny" oraz mjr Jerzy Krusenstern ps. "Tom".

Przed pokazem filmu przedstawiono pokrótce niebywałe losy A. Lazarowicza, nauczyciela i żołnierza. Po prezentacji widzowie obejrzeli film, który przywołał prawdę o życiu człowieka, który za swoją działalność podziemną został aresztowany.

Po brutalnym śledztwie został skazany na czterokrotną karę śmierci, którą wykonano 1 marca 1951 r. Rolę "Klamry" zagrał aktor Teatru Narodowego w Warszawie, Mariusz Bonaszewski, obok profesjonalistów w filmie wystąpił również kolega "Klamry" z celi oraz dzieci A. Lazarowicza - ich opowieść dotyczyła ostatnich chwil życia bohatera.

Po filmie rozpoczęła się dyskusja, którą poprowadził dr Przemysław Wywiał z Uniwersytetu Pedagogicznego. Na początku głos zabrał Jędrzej Lipski, który podkreślił potrzebę tworzenia filmów historycznych i ujawnił genezę skąd pomysłu na ten film. Przypomniał zgromadzonym widzom o napisanej przez Zbigniewa Lazarowicza, książce "Klamra" - mój ojciec, która stała się podstawą do stworzenia filmowego scenariusza. Następnie poproszono ppłk. K. Kemmera oraz mjr. J. Krusensterna o garść wspomnień z okresu wojny. Pan podpułkownik wspomniał o współpracy z "Klamrą" jako dowódcą. Natomiast mjr Krusenstern opowiedział osobistą historię o trudach walk w bitwie pod Kałużówką, gdzie właśnie dowodził "Klamra". Szczególne wrażenia na słuchaczach zrobiło wspomnienie majora o sowieckim i niemieckim ostrzale artyleryjskim, w wyniku którego wielu żołnierzy AK zginęło, a w powietrzu "unosił się słodki i mdły zapach krwi".

Do dyskusji włączyła się aktywnie publiczność. Jedna z osób wspomniała losy innych Żołnierzy Wyklętych i o prześladowaniach jakie spotkały ich rodziny ze strony komunistycznego państwa. Jędrzej Lipski przedstawił ten wątek na przykładzie rodziny Lazarowiczów. Zainteresowanie uczestników spotkania wzbudziły również relacje ppłk. Kemmera oraz mjr. Krusensterna. Pierwszy z nich spytany o działalność AK z obwodu Dębica nawiązał do wystawy w Muzeum AK i znajdującej się na niej rekonstrukcji oraz szczątków rakiety V2. Opowiedział o brawurowej akcji zdobycia fragmentów tej broni, ich zabezpieczeniu oraz przesłaniu jej planów do Anglii. Z kolei mjr Krusenstern opowiedział o bohaterskiej obronie Grodna, w której brał udział we wrześniu 1939 roku, a także o losach grodzieńskiej młodzieży po zdobyciu miasta przez sowietów.

Po zakończeniu oficjalnego spotkania jeszcze przez długi czas widzowie podchodzili do zaproszonych gości z pytaniami lub prośbami o kolejną garść wspomnień.