W ramach wykładów otwartych w Muzeum Armii Krajowej 29 kwietnia odbył się odczyt pt. "Z pogranicza niemożliwego. Niewiarygodne dzieje skrytek akowskiej broni", który wygłosił pracownik Muzeum AK kustosz Piotr Makuła. Prelegent przedstawił w jego trakcie losy trzech skrytek akowskich znajdujących się w zbiorach MAK - umieszczonych w całości na wystawie stałej.

Szczegółowo przedstawiono historie zamelinowania trzech zespołów broni strzeleckiej i amunicji - w Zakopanem, Zabierzowie i Bieżanowie - scharakteryzowano przy tym kontekst gromadzenia broni, jej użytkowania oraz okoliczności ukrycia akowskich arsenałów. Podczas odczytu prelegent podkreślał zalety muzeum jako warsztatu pracy historyka - często niedocenianego miejsca gromadzenia i przechowywania źródeł umożliwiających bardziej rozległe badania historyczne. Ta dogodność szczególnie uwypukliła się przy omawianiu skrytki bieżanowskiej. Do opracowania jej dziejów przeprowadzono nie tylko analizę egzemplarzy broni ze skrytki pozostających w zbiorach MAK, ale również materiał aktowy z zasobów IPN-u. Ta metoda badawcza pozwoliła na szersze i bardziej plastyczne przedstawienie dziejów przede wszystkim terenowej struktury AK z terenu Bieżanowa - kompanii "Łan" wielickiego Batalionu "Mrówka" - nie tylko poprzez pryzmat bronioznawczy, ale również przez życiorysy akowców zaangażowanych w gromadzenie i ukrywanie broni. Wypada przy tym zaznaczyć, że to właśnie skrytka bieżanowska, która posiada przy tym tak bogato udokumentowaną historię jest największym zachowanym w muzeach polskich, stworzonym w epoce zespołem akowskiej broni.

Po zakończeniu prelekcji, podczas dyskusji wystąpił Pan Roman Heil - syn komendanta krakowskich Szarych Szeregów - Edwarda Heila, zamordowanego przez Niemców podczas egzekucji na ul. Botanicznej w maju 1944 r. Jego opowieść dotyczyła osoby Ojca, a konkretnie jego osobistej broni z czasów okupacji, która przechowywana była w przemyślnie skonstruowanym schowku w niemieckiej książce. Po wystąpieniu Pana Romana Heila głos zabrali słuchacze, który interesowały losy broni z Zabierzowa i Bieżanowa.

tekst Piotr Makuła
fot. Anna Jędrzejczyk