Muzeum Armii Krajowej im. Gen. Emila Fieldorfa "Nila" w Krakowie jest miejscem ożywionej działalności edukacyjnej. Poza zajęciami prowadzonymi na ekspozycjach, przejawia się ona w organizacji wykładów i konkursów dla młodzieży a także konferencji naukowych i spotkań o charakterze szkoleniowym dla nauczycieli i innych miłośników historii. 27 lutego 2013 r. w auli Muzeum AK odbyło się seminarium pt. "Gall Anonim na blogu - czyli o nowoczesnym uczeniu historii".

Spotkanie zostało zorganizowane przez Urząd Miasta Krakowa. Na zaproszenie Prezydenta Prof. dra hab. Jacka Majchrowskiego i Przewodniczącego Rady Miasta Krakowa Bogusława Kośmidra, przybyło liczne grono entuzjastów historii i literatury, aby posłuchać o nowoczesnych metodach upowszechniania wiedzy o przeszłości. Wśród zebranych dominowali nauczyciele historii szkół krakowskich różnych typów, ale nie zabrakło także przedstawicieli Magistratu, na czele z Panią dr Barbarą Turlejska, zastępcą dyrektora Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMK. Partnerami przedsięwzięcia poza Muzeum AK była Małopolska Rada Kombatantów i Osób Represjonowanych, Związek Inwalidów Wojennych oraz Centrum Młodzieży im dr. Henryka Jordana w Krakowie, reprezentowane przez pracowników Młodzieżowego Ośrodka Edukacji Obywatelskiej. Rozdawali oni wśród publiczności "Śpiewniki Pieśni Patriotycznych", wydane z okazji 150. Rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Omawiane seminarium także jest wpisane w cykl rozpoczętych pod koniec stycznia br., krakowskie obchodów jubileuszu ostatniego w XIX wieku polskiego zrywu narodowowyzwoleńczego.

Spotkanie prowadził Grzegorz Szymanowski, nauczyciel historii, który reprezentował Zespół Doradców Metodycznych UMK. Przedstawił sylwetki prelegentów, a następnie oddał głos Tadeuszowi Żabie, zastępcy Dyrektora Muzeum AK, który powitał zgromadzonych a także krótko scharakteryzował ekspozycje stałe oraz ofertę edukacyjną Muzeum. Po tym wystąpieniu G. Szymanowski nakreślił szczegółowy plan konferencji i zaprosił do wysłuchania wykładu inauguracyjnego Prof. Normana Daviesa. Autor "Powstania ‘44" napomknął, nawiązując do tematu seminarium, iż w 2013 roku minie równe półwiecze, od momentu, gdy jako "anonimowy" student IV roku Pedagogiki Historycznej na Oxfordzie, przybył po raz pierwszy do Krakowa. Brytyjski historyk podzielił się refleksjami na temat własnych doświadczeń w pracy nauczycielskiej, którą parał się w początkowym okresie pracy zawodowej. Poruszył takie zagadnienia jak m.in.: trudne w recepcji i selekcji przeładowanie informacjami (wynikające z upowszechnienia nowoczesnych technik informatycznych), pamięć historyczna, podręczniki szkolne dawniej i dziś a także rola nauczyciela we współczesnym kształceniu historycznym dzieci i młodzieży. Profesor Davies zwrócił też uwagę na "podwójny obowiązek", który ciąży na historykach. Winni oni - jego zdaniem - zdobyć solidną wiedzę o dziejach, która jednak będzie bezużyteczna jeśli nie opanują sztuk pisarskiej i oratorskiej. Stwierdzenie, iż współcześni historycy powinni umieć przekazywać efekty swoich badań językiem współczesnych mediów, wydaje się jak najbardziej uzasadnione.

Rozważania nad konstrukcją narracji literackiej zdominowały wystąpienie Mariusza Wollnego, noszące tytuł: "Jak historia w fabułę się przemienia - czyli o tym, jak atrakcyjnie pokazać bohaterów w historię zanurzonych". Autor czterotomowego cyklu powieściowego o przygodach XVI-wiecznego detektywa Kacpra Ryksa, odwołał się do twórczości "znakomitego historyka i świetnego literata w jednej osobie", Pawła Jasienicy. Wollnemu bliskie jest także, występujące u autora "Polski Piastów", personalistyczne pojmowanie dziejów. M. Wollny opowiedział zebranym o swojej drodze pisarskiej, uchylając rąbka warsztatowych tajemnic. Dla przykładu, podkreślił przewagę źródeł nad opracowaniami historycznymi w zakresie możliwości potencjalnego wykorzystania ich jako materiału do tworzenia dzieł literackich, których tło osadzone jest w historycznych realiach. Do własnej twórczości nawiązał również kolejny pisarz występujący podczas omawianego seminarium. Autor 26 książek, Andrzej Pilipiuk w temacie: "Ludzie, którzy wiedzą - czyli o atrakcyjności wierzeń ludowych, podań, archeologii i poszukiwaniach…", orbitował wokół szeroko rozumianych dziejów alternatywnych. Zwrócił uwagę na związki fantastyki z historią. Szczególnie dużo miejsca poświęcił dziejom Hanzy, jako tła historycznego cyklu powieściowego "Oko Jelenia". Duże zainteresowanie zebranych wzbudziła dyskusja pomiędzy A. Pilipiukiem a G. Szymanowskim na temat opowiadań tego pierwszego: "Atomowa Ruletka", "Samolot von Ribbentropa" i "Szantaż", osadzonych w rzeczywistości alternatywnej, w której to Polska wygrała II wojnę światową a następnie stała się światowym mocarstwem. Warto dodać, iż podobnie jak przedmówcy, Pisarz nawiązał także do własnych doświadczeń w pracy nauczycielskiej.

Po refleksjach twórców narracji literackich, głos zabrali nauczyciele. Zdzisław Bednarek i Grzegorz Szymanowski, posiłkując się prezentacjami multimedialnymi przedstawili przykłady możliwych do realizacji w warunkach szkolnych, nowoczesnych w formie, kształcących w treści a zarazem atrakcyjnych dla uczniów zajęć edukacyjnych. Z. Bednarek w temacie: "Poszukiwania w Krakowie - czyli o zajęciach na ulicach Krakowa i biegach historycznych", bazując na własnej praktyce, przedstawił możliwości organizacji miejskich gier terenowych. Równie praktyczny wymiar miało oscylujące wokół znanej w edukacji historycznej, metody projektu, wystąpienie G. Szymanowskiego, pt. "Historia samodzielnie odkryta - czyli o atrakcyjnym podawaniu historii". Szczególnie ciekawy był zaprezentowany w całości, przykład pracy grupowej wykonanej metodą projektu przez młodzież licealną. Było to studium przypadku poświęcone postaci Danuty Siedzikówny "Inki" (1928-1946).

Spotkanie zakończyło się wydaniem zaświadczeń o udziale w seminarium oraz rozlosowaniem wśród uczestników atrakcyjnych nagród książkowych i biletów na balonowe wzloty widokowe nad Krakowem.

tekst Artur Jachna
fot. Karol Kowalski

Fotorelacja z seminarium na stronie internetowej krakow.pl >>