Zmarł dr Stanisław Wcisło
admin 2006-09-29
Stanisław Wcisło urodził się w 1917 roku w Krakowie-Bieżanowie. W okresie przez II wojną światową uczęszczał do renomowanego Gimnazjum Św. Jacka w Krakowie. Po jego ukończeniu rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Studiowanie przerwał jednak wybuch wojny. Stanisław Wcisło włączył się aktywnie, tak jak wielu jego rówieśników, w pracę konspiracyjną. Został Żołnierzem placówki AK w Bieżanowie, wchodzącej w skład Podobwodu Wieliczka Obwodu Kraków-Powiat, Okręgu Krakowskiego AK. Potrzeba czasu wojny sprawiła, że Stanisław Wcisło został wyznaczony do pobierania nauki w konspiracyjnej Szkole Podchorążych. Po jej ukończeniu uzyskał stopień kaprala podchorążego. Stanisław Wcisło ps. "Junak" pełnił funkcję dowódcy plutonu w kompanii "Łan" II Batalionu "Mrówka" 12 pułku piechoty AK. W 1944 r. został adiutantem dowódcy II Batalionu 12 pp AK. Wtedy także zmienił pseudonim na "Grom". Jednym z pól służby Stanisława Wcisły było organizowanie pozyskiwania broni dla macierzystej jednostki. Między innymi dzięki jego staraniom kompania "Łan" była pododziałem 12 pp AK najobficiej wyposażonym w ciężką broń maszynową. W chwili rozwiązania AK, broń została zakonserwowana i zamelinowana w Bieżanowie, w rodzinnym domu Stanisława Wcisły. Oczekiwano na moment jej użycia - III wojnę światową. Ów czas jednak nie nadszedł, broń więc przeleżała do 1997 r., kiedy to dr Wcisło zdecydował się na ujawnienie zamelinowanego składu i przekazanie go w darze Muzeum Historii Armii Krajowej w Krakowie. W chwili obecnej Kolekcja Bieżanowska jest integralną częścią zbiorów Muzeum AK, wspaniale prezentującą się na ekspozycji stałej. Zajmuje tam ona należne jej miejsce.
Stanisław Wcisło po wojnie kontynuował z sukcesami karierę naukową w Katedrze Prawa Międzynarodowego Publicznego UJ, u prof. L. Ehrlicha. Została ona przerwana przez represje ze strony UB, których doświadczył, jak wielu spośród żołnierzy AK. Został na krótki okres czasu aresztowany, ale ciążące nad nim widmo ponownego aresztowania skłoniło Stanisława Wcisłę do próby opuszczenia kraju. W 1947 r. podjął nieudaną próbę przedostania się na Zachód przez Czechosłowację. Drugi szlak ucieczki wiódł droga morską - statkiem do Szwecji. Tam uzyskał azyl polityczny. Był to jednak tylko przystanek na jego emigracyjnym szlaku. Docelowym punktem stała się Kanada, do której wyjechał na początku lat pięćdziesiątych. Tamże nostryfikował dyplom oraz uzyskał prawo wykonywania zawodu adwokata. Pracował przez wiele lat w charakterze radcy w kanadyjskim Ministerstwie Sprawiedliwości. Swoim hobby uczynił kolekcjonowanie militariów, przede wszystkim broni palnej, ale także gromadził potężnych rozmiarów księgozbiór, w skład którego wchodziły m. in. pozycje z dziedziny historii i filozofii. Odbiciem wielkiego zainteresowania sprawami polskimi w kraju i zagranicą jest wiele pozycji dotyczących jego ojczyzny wchodzących w skład wspomnianego księgozbioru. Fakt to znamienny, tym bardziej, że nigdy nie zrzekł się polskiego obywatelstwa. Pomimo oddalenia żył jego sprawami i pozostał mu wierny, czego dobitnym przykładem było dokonanie notarialnego przekazania swych zbiorów militariów i księgozbioru do Polski - do Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Tym samym dr Stanisław Wcisło w sposób bardzo istotny wzbogacił zasoby kultury duchowej i materialnej Krakowa i Polski.
Dr Stanisław Wcisło jest autorem m. in. zbeletryzowanych wspomnień z czasów okupacji Pt. "Spacery nocą" (wyd. Toronto 1989).
Nasz wielki Dobrodziej po sześciu latach od ostatniej wizyty w kraju, 26 lipca 2006 r. odwiedził Muzeum Armii Krajowej, wyrażając słowa pochwały za wyeksponowanie znamienitej części jego kolekcji broni strzeleckiej podarowanej Muzeum. Niestety, dokładnie dwa miesiące później, powróciwszy do Kanady, po krótkich cierpieniach zmarł nagle.
Po tej wielkiej stracie Muzeum AK pogrążyło się w żałobie. Flaga narodowa na fasadzie siedziby Muzeum przewiązana została czarną wstęgą, na drzwiach wejściowych widnieje Jego klepsydra.